Dünyanın çeşitli yerlerinde temel besin kaynağı olarak kabul edilen pirinç, mutfaklarda yaygın olarak kullanılan besin kaynaklarından birisidir. Glutensiz olan pirinç, özellikle gluten hassasiyeti olanlar, çölyak hastaları ve buğday alerjisi olan kişiler tarafından sık tercih ediliyor. Nadir de olsa bazı kişilerde pirinç alerjisi gelişebilir. Pirinç alerjisi, vücudun bağışıklık sisteminin pirinçte bulunan proteinlere anormal tepki vermesi sonucu oluşur. Pirinçte bulunan 9, 14 ve 31 kDa proteinleri pirinç alerjisine sebep olan başlıca proteinlerdir. Bazen 60 kDa’lık küçük bir alerjen de pirinç alerjisine sebep olabilir. Bağışıklık sistemi bu proteinleri zararlı olarak algılar ve bunlarla savaşmaya başlar. Bu sebeple immünoglobulin E (IgE) antikorları üretilir ve alerjik reaksiyon başlar. Gluten ve buğday intoleranslarında olduğu gibi pirince karşı hassasiyetiniz de olabilir. Ancak, pirinç alerjisi ve pirinç intoleransı ayrı şeylerdir ve pirinç alerjisinin belirtileri daha ciddi olabilir.
Pirinç Alerjisi Belirtileri
Pirinç alerjisinin hafif ve şiddetli belirtileri olabilir. Bu belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterir ve genellikle pirinç tükettikten kısa süre sonra başlar.
Pirinç alerjisinin belirtileri şunlardır:
- Atopik dermatit,
- Kontakt ürtiker,
- Kurdeşen,
- Egzama,
- Deride şişme
- Kaşıntılı döküntüler,
Gastrointestinal belirtiler;
- Laringeal ödem
- Mide bulantısı ya da kusma
- Karın krampları
- İshal
Solunum belirtileri;
- Astım
- Solunum sorunları,
- Nefes almada güçlük,
- Hava yolu daralması,
- Anafilaksi.
Anafilaksi çok ciddi bir durumdur ve acil tıbbi destek gerektirir. Anafilaksinin belirtileri ise şunlardır; kan basıncında düşüş, baş dönmesi, bayılma, boğazdaki şişmeye bağlı yutma sorunu, bilinç kaybı. Bu belirtiler çok ciddi belirtilerdir ve olası hayati riskleri önlemek için alerji uzmanınız anafilaksi durumunda kullanılabilecek bir epinefrin oto enjektörü reçete edebilir.
Pirinç Alerjisinde Risk Faktörleri
Bazı risk faktörleri pirinç alerjisi gelişme riskini artırabilir. Bu faktörler şu şekilde detaylandırılabilir:
Yaş: Yetişkinlere göre bebeklerde pirinç alerjisi geçirme riski daha yüksektir. Pirinç alerjisi olan bebekler, ilerleyen yaşlarda pirinç alerjisini aşabilirler.
Emzirme: Emziren annenin pirince alerjisi varsa, anne sütünü emen bebek de risk altında olabilir.
Coğrafi etki: Pirinç alerjisi, pirincin birincil besin kaynağı olduğu bölgelerde daha yaygındır. Bu bölgelerde yaşayan kişiler pirinç alerjisine karşı risk altındadır.
Astım: Astımı olan bir kişinin, pirinçte bulunan büyük bir aeroalerjen varlığından dolayı pirinç alerjisi geliştirme riski daha yüksektir.
Pirinç Alerjisinin Teşhisi ve Tedavisi
Pirinç alerjisi belirtileriniz varsa vakit kaybetmeden bir alerji uzmana gitmeniz gerekir. Alerji uzmanınız yapacağı testler ile pirinç alerjinizin olup olmadığını belirleyebilecek en yetkili kişidir. Besin alerjilerinin teşhisinde genellikle deri prick testi ve kan testi kullanılır. Deri prick testinde, çok az miktarda bir pirinç alerjeni cildinize yerleştirilir. Ardından bu alerjenin cilt altınızla temas etmesi için derinizde küçük bir delik açılır ya da çizik atılır. Bu bölge 15-20 dakika gözlemlenir. Uygulama yapılan bölgede kızarıklık ya da kabarma gibi bir bulgu varsa alerjiniz olduğu sonucuna varılabilir. Ancak alerji uzmanınız yine de kontrol testleri de yapacaktır. Kan testinde, kandaki immünoglobulin E antikorlarının varlığına bakılır. Bu antikor kan dolaşımında varsa alerji doğrulanır. Alerji uzmanın yapacağı testler mevcut durumunuza göre değişkenlik gösterebilir. Teşhis konulduktan sonra tedavi aşamasına geçilir. Pirinç alerjisinin ilk tedavi yöntemi eliminasyon diyetidir. Bu diyette pirinç ve pirinç içeren tüm besinler, beslenme listenizden çıkarılır. Alerjiyi yönetmenin ve kontrol altında tutmanın en etkili yolu alerjik reaksiyona sebep olan maddeden, yani alerjenden uzak durmanızdır. Pirinç pek çok gıdada gizli bileşen olarak kullanılır. Bu sebeple tükettiğiniz, özellikle paketli gıdaların içeriğini detaylı okumanız faydalı olacaktır. Farkında olmadan pirinç içeren bir ürün tüketmemek için dilerseniz bir alerji diyetisyeni ile plan yapabilirsiniz. Doğru bir beslenme planı, alerjinizi kontrol altında tutacaktır. Pirinç alerjisinin yol açtığı belirtilerin etkisini azaltmak ve rahatlamanızı sağlamak için alerji uzmanınız antihistaminik ilaç kullanmanızı önerebilir. Bu ilaçlar alerjik reaksiyonu önleyecek etkiye sahip değildir sadece rahatlamanızı sağlar. Pirinç alerjisinin şiddetli belirtileri de olabilir. Bu durumlarda kullanabilmeniz için alerji uzmanınız size bir epinefrin oto enjektörü reçete edebilir. Bu enjektörün nasıl kullanıldığı ve hangi durumlarda kullanması gerektiği ile alakalı gereken bilgileri alerji uzmanınız size anlatacaktır.