Çilek, en popüler meyvelerden biridir. Taze, lezzetli ve besin özelliği olarak zengindir. Çilek gerek aroması gerekse kokusunun güzelliği ile pek çok alanda sık sık kullanılıyor. Besinler başta olmak üzere kozmetik ve çoğu alanda kullanılan çileğe karşı bazı kişiler alerjik reaksiyon geliştirebiliyor. Çilek alerjisi, bağışıklık sisteminin çilekte bulunan bir proteine tepki vermesi ile oluşuyor. Bağışıklık sistemi çilekte bulunan bir proteini zararlı bir tehdit olarak algılıyor ve bu durumla savaşmak için antikor üretiyor. Çileğe alerjiniz varsa, çilek ailesine de alerjiniz olabilir. Armut, şeftali, kiraz, elma, ahududu gibi Rosacea ailesinin meyveleri de alerjik reaksiyona neden olabilir. Çileğe karşı duyarlılık, çilek alerjisi ile aynı şey değildir.
Çilek Alerjisi Belirtileri
Çileğe alerjiniz varsa, bağışıklık sisteminiz çilek yediğinizde antikor ve histamin olan IgE (immünoglobulin E) üretimini tetikler. Antikor ve histamin üretimi vücutta bazı belirtilere neden olur. Bu belirtiler genellikle çilek yedikten iki saat içinde ortaya çıkar. Çilek alerjisinin belirtileri ve bu belirtilerin şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Çilek alerjisinin belirtilerinden herhangi birini gösteriyorsanız eğer bir alerji uzmanına görünmeniz sağlığınız için yararlı olacaktır.
Oral Belirtiler
Çilek alerjisinde belirtiler genellikle ilk olarak ağız bölgesinde ortaya çıkar. Ağızda veya ağız çevresinde karıncalanma hissi yaşanabilir. Bu karıncalanma hissini daha sonra, dudaklar, ağız, dil ve boğazı etkileyen bir şişlik izleyebilir. Boğazın şişmesi çok ciddi bir belirtidir ve acilen bir tıbbi yardım almanız gerekir.
Deri Belirtileri
Çilek alerjisinin ciltte görülebilir belirtileri de vardır. Deride aniden kaşıntının eşlik ettiği kurdeşen gibi kırmızı lekeler ortaya çıkabilir. Deride gelişen kızarıklıklar kurdeşen gibi olabilirken egzama gibi de görülebilir. Ellerde, parmaklarda, yüz bölgesinde şişlik oluşabilir. Yüzün şişmesi ile birlikte sulu, kaşıntılı gözlerin yanı sıra burun tıkanıklığı ya da akıntısı da olabilir.
Gastrointestinal Belirtiler
Çilek alerjisi gastrointestinal sistemi de etkileyebilir. Bu semptomlar; mide bulantısı, kusma, genel bir mide rahatsızlığı, ishal, karın şişliği, karın ağrısı, karın krampları gibi belirtilerdir.
Solunum Belirtileri
Solunum belirtileri, çilek alerjisinin en rahatsız edici belirtileridir ve şiddetli olabilirler. Çilek ya da çilek içeren bir besini yedikten sonra dakikalar veya saatler içinde bu belirtiler ortaya çıkabilir. Genel olarak hırıltı ile başlar ve göğüs sıkışması ile nefes almada güçlük oluşur. Alerjik reaksiyon şiddetli ise hızlı bir nabız, kan basıncında ani düşüş, baş dönmesi, şok ve bilinç kaybı yaşanabilir.
Çilek Alerjisi Teşhisi
Çilek alerjisi belirtiniz varsa ya da alerjiden şüpheleniyorsanız bir alerji uzmanına gitmeniz gerekir. Alerji uzmanı, tıbbi öykünüzü alarak ve bir dizi test yaparak çileğe karşı alerjiniz olup olmadığını belirleyecektir. Belli başlı test yöntemleri şunlardır:
Cilt testi: Alerji uzmanınız cilt altına az miktarda şüpheli maddeyi yerleştirir. Uygulama sonrası vücudunuzun şüpheli maddeye verdiği tepki gözlemlenir. Cildinizde herhangi bir kızarıklık, kabarma varsa şüpheli madde alerjen olarak kabul edilir.
Kan testi: Kan testi ile kanınızdaki antikor miktarına bakılır.
Eliminasyon diyeti: Bu yöntemde şüpheli besin diyet listenizden çıkarılır. Birkaç hafta sonra şüpheli besin diyet listenize kontrollü bir şekilde eklenir ve iki durum arasındaki farklar gözlemlenir.
Yükleme testi: Bu test ile alerji uzmanınız şüpheli besini küçük miktarlarda kademeli olarak yemenizi isteyebilir. Bu testin alerji uzmanı gözetiminde ve tıbbi bir klinikte yapılması gereklidir.
Alerji uzmanınız, alerjinizi teşhis ederken mevcut koşullara ve durumunuza uygun testi uygulayacaktır. Bir alerjinin kesin teşhisini koyabilecek en yetkili kişiler alerji uzmanlarıdır.
Çilek Alerjisi Tedavisi
Her alerji türünde olduğu gibi çilek alerjisinde de, alerjiyi önlemenin en etkili yolu çilekten ve çilek içeren tüm ürünlerden uzak durmanızdır. Alerjene maruz kalmamak, alerjik reaksiyon oluşumunu önlemede en etkili yoldur. Ancak bazen alerjenden kaçmak çok kolay olmayabilir. Fark etmeden de alerjene maruz kalınabilir. Özellikle paketli gıdalar alınmadan önce etiketleri detaylı bir şekilde okunmalı ve çilek ya da çilekten elde edilen bir maddenin olduğu besinler tüketilmemelidir. Çilek alerjisini rahat bir şekilde kontrol altına almak ve yönetmek için bir alerji diyetisyeni ile beslenme planı oluşturabilirsiniz. Alerji diyetisyeni, sizi alerjenden uzak tutacak bir plan hazırlayarak alerjinizi kontrol altına almanıza yardımcı olacaktır. Çilek alerjisinden kaynaklanan hafif belirtilerinizi geçirmek için alerji uzmanınız antihistaminik ilaçlar kullanmanızı önerebilir. Çilek alerjisi için kullanacağınız tablet ya da merhemleri kullanırken mutlaka alerji uzmanına danışmanız gerekmektedir. Alerji uzmanına danışmadan kullandığınız ilaçlar gereksiz ilaç kullanmanıza sebep olabilirken istenmeyen sorunları da beraberinde getirebilir.