Acı bakla, Leguminosae familyasına ait bir bitki türüdür. Acı bakla tohumları, çok eski zamanlardan beri besin kaynağı olarak kullanılıyor. Acı bakla diğer adıyla lupin; sindirim sorunlarını önler, hipertansiyonu engeller, kabızlığı giderir, aneminin tedavisinde yardımcı olur, bağışıklığı artırır, kalp sağlığı için faydalıdır, cilt sağlığına iyi gelir ve kemikleri güçlendirir. Acı baklanın pek çok faydası vardır ve bu faydalar, acı baklanın tüketimini günden güne arttırmıştır. Ancak bazı kişilerde acı baklanın tüketilmesi hatta solunması bile alerjik reaksiyona neden olabiliyor. Acı bakla alerjisi (lupin alerjisi) çoğu zaman, yer fıstığı alerjisi olan kişilerde çapraz reaksiyon olarak ortaya çıkıyor. Ancak daha önce hiç yer fıstığı alerjisi olmayan kişilerde de acı bakla alerjisi görülebilir.
Acı Bakla Alerjisi Belirtileri
Acı bakla alerjisinin belirtileri, diğer besin alerjilerinin belirtileri ile benzerdir. Acı bakla alerjisinin belirtilerinin şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazı kişilerde hafif belirtiler olabilirken bazı kişilerde anafilaksi gibi hayati risk oluşturan şiddetli belirtiler yaşanabilir.
Acı bakla alerjisinin belirtileri (lupin alerjisi) şunlardır:
- Ağızda kaşıntı,
- Yüzde, dilde, boğazda şişme,
- Karın ağrısı,
- Mide bulantısı, kusma,
- Burun akıntısı,
- Hırıltılı solunum,
- Öksürük,
- Düşük kan basıncı,
- Anafilaksi.
Anafilaksi çok ciddi bir durumdur ve hemen müdahale edilmesi gerekir. Zamanında müdahale edilemeyen anafilaksi, komaya hatta ölüme sebebiyet verebilir. Acı bakla alerjisi olan kişilerin acı bakla bitkisi ile temas etmesi halinde ciltte reaksiyon meydana gelebilir. Bazı paketli gıdalarda acı bakla gizli bir bileşen olabilir ve bu besinleri tüketen kişilerde anafilaksi durumu yaşanmıştır.
İçerisinde Acı Bakla Olabilecek Besinler
Acı bakla, glutensiz olması sebebi ile bazı yiyeceklerde buğdayın yerini alabilecek şekilde kullanılmaktadır. Özellikle paketli gıdalarda bulunan acı bakla bazı etiketlerde açıklanmamış olabilir.
Acı bakla içerebilecek besinler ise şöyle sıralanabilir:
- Makarna,
- Çikolata ezmeleri,
- Soslar,
- Vejetaryen sosisleri,
- Güveçler,
- Pişmiş soğan halkaları,
- Acı bakla humus ezmeleri,
- Mezeler,
- Unlu mamuller (kekler, kurabiyeler gibi),
- Bisküviler…
*Acı bakla unu bazen diğer unlar ile karıştırılabilir. Et ve balık yemekleri de acı bakla içerebilir.
Acı Bakla Alerjisi Teşhis ve Tedavisi
Acı bakla alerjisi belirtilerinden herhangi birini gösteriyorsanız bir alerji uzmanı ile görüşmeniz gerekebilir. Alerji uzmanları, herhangi bir alerjinin teşhisini en net şekilde ortaya koyabilecek uzmanlardır. Alerji uzmanınız, belirtilerinizi ve tıbbi geçmişinizi dinledikten sonra tanı koyucu bir dizi test yapabilir. Acı bakla alerjisinin teşhisinde, kan testi ya da deri prick testi yapılabilir. Kan testinde, kanınızda bulunan antikorlara bakılır. Deri prick testinde; çok az miktarda bir alerjen derinizin altına nüfuz edecek şekilde küçük bir iğne yardımı ile yerleştirilir. Daha sonra uygulama bölgesinde oluşabilecek değişiklikler gözlemlenir. Kızarıklık ya da kabarma olması, alerjiniz olduğu anlamına gelebilir. Bazı durumlarda alerji uzmanınız besin yükleme testi ile acı bakla alerjinizin şiddetini ölçmek isteyebilir. Besin yükleme testi, az miktarda ve uzmanınızın belirlediği miktarda alerjen besin yemeniz ile yapılır. Besin yükleme testinin uzman kontrolünde ve tıbbi bir klinikte yapılması gereklidir. Acı bakla alerjisinin en etkili tedavisi; alerjik reaksiyona neden olan alerjenden kaçınmaktır. Acı bakla alerjisi olan kişilerin tükettiği tüm yiyeceklerin içeriğini bilmesi gereklidir. Özellikle dışarıda yemek yediğinizde, yediğiniz yemeğin içeriğini, gerekirse yemeği yapan kişiye, sormanız gereklidir. Paketli gıdaları satın alırken etiketlerini detaylı bir şekilde okumalısınız. İçeriğinden şüphelendiğiniz yiyeceği yememeniz en doğrusu olacaktır. Beslenme planınızı bir alerji diyetisyeni ile oluşturmak, alerjinizi daha kolay bir şekilde yönetmenizi ve kontrol altına almanızı sağlayacaktır. Bazı durumlarda alerjik reaksiyonun ciddi etkilerine hemen müdahale edilebilmesi için alerji uzmanınız bir epinefrin oto enjektörü reçete edebilir. Bu oto enjektörün uygulama şekli ve kullanılması gereken durumlar ile ilgili alerji uzmanınız size eğitim verecektir.